İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı
Geleneksel anlamıyla iş sağlığı ve güvenliği; “işyerlerini işin yürütümü nedeniyle oluşan tehlikelerden uzaklaştırmak ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan arındırarak, daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistemli çalışmalar” olarak tanımlanmaktadır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramında Gelişmeler
Günümüzde İSG işletmelerde yönetim, verimlilik, devamlılık, rekabet gibi kavramlarla da ilişkilendirilmeye başlanmıştır.
İSG’nin önündeki engelleri aşmada öne sürülen önemli yaklaşımlardan biri; İSG’yi, yönetimler için bir maliyet unsuru olma düşüncesinden çıkarıp bir verimlilik unsuruna dönüştürmektir. Bu, işletmeler için rekabet gücü demektir.
Modern Anlamda İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tanımı
İSG; işin yürütülmesi sırasında doğan sağlığa zarar verecek koşullardan ve güvenliği tehlikeye düşürecek durum ve davranışlardan korunmak, üretimin devamlılığını sağlamak ve verimliliği arttırmak amacıyla yürütülen sistemli ve bilimsel çalışmalardır.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
Rakamlarla İş Sağlığı ve Güvenliği (Dünya)
• Resmi rakamlara göre Dünya’da her yıl ortalama 270 Milyon iş kazası meydana gelmekte,
• 160 Milyon kişi meslek hastalığına tutulmakta,
• Yılda 1,2 milyon işçi ölmektedir.
Rakamlarla İSG (Dünya)
• ILO’ya göre, kayıtlara girmeyenlerle birlikte Dünyada her yıl 2.000.000 çalışan işle bağlantılı kazalar ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybetmekte ve bu sayının artma eğiliminde olduğu tahmin edilmektedir.
• Kısaca her yıl Dünya nüfusunun yaklaşık 1/3000’i iş kazalarında ölmekte
• Yaklaşık 1/12’si iş kazası ya da meslek hastalığına tutulmaktadır.
• Rakamlar çocuk ve yaşlılar hariç tutularak iş gücüne oranlandığında, bu rakamların iki kat fazla olacağı da göz önüne alınmalıdır (1500 kişide 1 ölüm, 6 kişide bir iş kazası).
Rakamlarla İSG (Dünya)
• Kaynaklara göre; endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslek hastalıklarının toplam maliyeti bu ülkelerin Gayri Safi Milli Hasılalarının %1’i ile %5’i arasında değişmektedir.
• Bu maliyet, özellikle kalkınmakta olan ülkelerin göz ardı edemeyeceği kadar, ağır bir maliyettir.
• ILO’ya göre her yıl Dünya gelirinin %4’ü yani yaklaşık 1.25 trilyon dolar, İSG ile ilgili sorunlar nedeniyle kaybedilmektedir.
Rakamlarla İSG (Dünya)
• Dünya genelinde nüfusun yaklaşık olarak %50- 60’ının ücretli olarak çalıştığı dikkate alınırsa ve bu orana kayıt dışı çalışanların oranı da eklenirse İSG’nin önemi daha da artmaktadır.
• İş kazalarının %98’i, meslek hastalıklarının da tamamı önlenebilir özelliktedir.
• Bu bağlamda, güvenli çalışmanın sağlanması, çalışanların sürdürülebilir bir refah seviyesine ulaşabilmeleri açısından İSG ülkelerin çözmek zorunda oldukları sorunların başında gelir.
Ülkemizde her gün; • 220 iş kazası olmaktadır (6,5 dakikada bir).
• 4 kişi, iş kazası sonucu hayatını kaybetmektedir (6 saatte bir işçi).
• 8 kişi, iş kazası sonucu iş göremez hale gelmektedir (3 saatte 1 işçi).
Ayrıca;
• Dünyada iş kazası oranı %44, meslek hastalıkları oranı %56 iken; ülkemizde bu oran %99 / %1 şeklinde gerçekleşmektedir. • İş kazaları ve hastalıklarının, sosyal güvenlik sistemine toplam maliyeti yılda 4 milyar TL’dir.
SG’nin Ekonomik Boyutu
Rakamlar bir işyerinde SGK’ya kayıtlı işçilerin içindeki oranı gösterir. Diğer sosyal güvenlik kuruluşları (Bağkur- Emekli Sandığı) dahil değildir.
TÜİK istatistiklerine göre ülkemizde çalışanların %46’sı kayıt dışıdır. Kayıt dışı çalışanlar tarımda yoğunlaşmakla birlikte, sanayide çalışanların genellikle ağır ve tehlikeli işlerde (inşaat gibi) çalıştıkları bilinmektedir. TÜİK’in bir araştırmasında, bir yıl içinde istihdam edilenlerin %2,9’unun işle ilgili kaza veya rahatsızlığa maruz kaldığı tespit edilmiştir. Buna göre ülkemizde her yıl iş kazası geçiren kişi sayısı yılda 600 bin civarında olabilir.
İSG’nin Ekonomik Boyutu
İş kazaları ve meslek hastalıklarının sosyal güvenlik sistemimizde yarattığı kayıp yıllık 4 Milyar TL’dir. TÜİK’in GSMH rakamlarına göre toplam kayıp yılda yaklaşık 35 milyar TL’yi bulmaktadır.
İSG Ülkemiz İçin Neden Önemli?
- Bu tablo en başta uluslararası prestijimizi sarsmakta,
- Çok büyük ekonomik kayıplar yaratmakta,
- Çok önemli sosyal sorunlara yol açmakta,
- Firmalarımızın rekabet kabiliyetini ve pazarlama gücünü olumsuz etkilemektedir.
- Ayrıca; ülkemizde ki tüm çalışanlar için kalite, sağlık ve güvenlik açısından önemlidir.
Bunlara Göz Atmak İster Misiniz?
