Bu sayımızda sizlere Amerika’nın kuzeyinde yer alan, doğusunda Meksika Körfezi (güneydoğuda), batısında ve güneyinde Büyük Okyanus bulunan, güneydoğusunda komşuları Guatemala ile Belize ve Karayipler olan Meksika’yı tanıtacağız.
Kuzey Amerika’da yer alan ülkenin başkenti Meksiko, nüfusu 122 milyondur. 1.972.550 km2 yüzölçümüne sahip ülkenin en büyük şehirleri; Meksiko, Guadalajara, Mon- terrey, Puebla, Toluca, Tijuana, León ve Ciudad Juárez’dir. Meksika nüfusunun %60’ı melez ırk, %30’u yerli ırk, %9’u beyaz ırktan oluşmaktadır. Resmi dili İspanyolca, Quechua ve Takalotça olan Meksika, Dünya üzerinde anadili olarak İspanyolca konuşan insanların en çok olduğu ülkedir.
Ülkenin %89’unu Katolikler, %6’sını Protestanlar oluştururken, okuma yazma oranı %92,2’dir. Sanatçı bir halk olan Meksikalıların en yaygın sporu futbol olmakla birlikte, geleneksel boğa güreşleri de çok sayıda izleyici çekmektedir.
Üç asır boyunca İspanyol İmparatorluğu’nun parçası olan Meksika, uzun süren bir mücadeleden sonra 1810 yılında İspanya’dan bağımsızlığını ilan etmiştir.
1846 yılında Meksika-Amerika Savaşı’nın patlak vermesiyle, iki yıl süren savaşta Meksika, kendi topraklarının neredeyse yarısını Amerika’ya bırakmıştır. 19.yüzyılda Fransa, Meksika’yı istila etmiş (1861) ve I.Maximilian tahta geçirerek, İkinci Meksika İmparatorluğunu kurmuştur. Bu imparatorluk 1867 yılına kadar sürmüş, ekonomik durgunluk ve siyasi kaos yaşanmıştır. 1884 yılında başa geçen Porfirio Díaz devletin gücünü düzenlemiş, toplum ile devletin modernizasyonunu sağlamıştır. 1910-1920 yılları arasında Meksika Devrimi ile yaşanan süreçte Porfirio Díaz tahtan indirilmiştir.
Fiziki, Coğrafi ve Genel Özellikleri
1.972.550 km2 yüzölçümüne sahip ülkenin iklimi tropikalden çöl iklimine kadar değişiklik gösterir. Kasım ve Nisan ayları arasındaki kurak mevsim ile Mayıs ve Ekim ayları arasındaki yağışlı mevsim olmak üzere ülkede iki mevsim yaşanır. Yağışlı mevsim ülkenin kuzeyinde daha kurak geçerken, güney bölgeleri tropik yağışlarla geçer. Yüksek, kayalıklı dağlar, alçak kıyı ovaları, yüksek platolar, çöller önemli yeryüzü şekilleridir.
Ülkenin kuzeyi açık, doğusu ve batısı güneyde birleşen dağ sıraları ile çevrili, yüksek bir yayladır. Kıyı boyunca dar ova şeritleri bulunmaktadır. Ülkenin en yüksek noktası 5.700m yüksekliğindeki Pico de Orizaba Volkanı’dır. Meksika’nın ortasında, doğuda ve batıda iki dağ sırasıyla sınırlanan yüksek bir merkez yaylası yer almaktadır.
Ülkenin kuzeybatı ucunda Sonora Çölü uzanmaktadır. Doğuda ve güneydoğuda kıyı şeridi tropikal bir düzlükle kaplı olup, Meksika’da ırmakların çoğu sığ, kısa ve dik eğimlidir. Meksika’nın kuzey bölümlerindeki bitki örtüsü ve bölgede yaşayan doğal hayvanlar, ABD’nin güneybatısındakilere benzemektedir. Ülkenin güneyi ise Orta Amerika ile ortak doğal özellikler göstermektedir.
Kozalaklı ağaçların yaygın olduğu, güneyde en sık görülen ağaç çam olmasına karşın sedir ve meşelere de rastlanmaktadır. Az yağış alan kuzey bölgelerde çalılıklar, kaktüs türleri de görülmektedir. Bu bölgede geyik, puma, vaşak, çakal, kokarca ve oklukirpi gibi hayvanlar yaşamaktadır.
Meksika Körfezi kıyılarının güney yağmur ormanlarında maun ve gül ağacı yer alırken, güneyde opossum, tapir, sert kabuklu bir kertenkele cinsi olan armadilloslar ve Vipera türü yılanlarda görülmektedir. Merkez Yaylası savanlar, otlaklar ve hurma ağaçlarıyla kaplıdır.
Topraklarının önemli bir bölümü tarıma elverişli olmayan Meksika’nın başlıca tarım ürünlerini mısır, sorgun, arpa, pirinç oluştururken; şekerkamışı, muz, patates öteki tarım ürünleri arasında sayılmaktadır. Yiyecek, içecek, tütün, kimyasal ürünler, demir ve çelik, petrol, madencilik, tekstil, giysi, motorlu araçlar, tüketim malları ve turizmin endüstriyi oluşturduğu ülkede büyükbaş hayvancılık 1960’ta büyük oranda çağdaşlaştırılmış ve yetiştirilen hayvanlar, et dış satımında değerlendirilmiştir. Domuz, koyun ve keçi yetiştirilen öteki hayvanlardır. Balıkçılık ülke ekonomisinde önemli bir yere sahiptir.
Doğal kaynaklar bakımından zengin Meksika’nın başlıca doğal kaynakları; Petrol, gümüş, altın, kurşun, çinko, doğalgaz ve kerestedir. Meksika, dünyanın ikinci büyük gümüş çıkarımcısı ve önemli bir altın, kömür, bakır, çinko, antimon ve kalsiyum flüorürü üreticisi olup, petrol ve gaz rezervlerine de sahiptir.
Kişi başına düşen gelirle Meksika, Latin Amerika ülkeleri içinde Brezilya’dan sonra ikinci sırada yer almaktadır. Toplam işgücünün % 24’ü tarımda, % 10.6’sı üretim sektöründe, geriye kalanı da endüstri ve hizmet sektörlerinde çalışmaktadır.
Türkiye-Meksika Siyasi İlişkileri
Bölgedeki iki stratejik ortağımızdan biri ve üçüncü büyük ticaret ortağımız olan Meksika ile 1927 yılında Dostluk Anlaşması imzalayarak diplomatik ilişki kurul- muştur. 2013 yılında Meksika Devlet Başkanı Enrique Peña Nieto’nun ülkemize yapmış olduğu tarihi ziyaretin önemi büyüktür.
Bu ziyaretle Cumhurbaşkanları tarafından ilişkilerin stratejik seviyeye çıkarılmasını öngören bir ortak bildiri imzalanmış, iki ülke Dışişleri Bakanlıkları arasında imzalanan bir Mutabakat Muhtırası ile Üst Düzey İki Uluslu Komisyon ihdas edilmesi kararlaştırılmış, Serbest Ticaret Anlaşması müzakereleri başlatılmıştır. 2015 yılının Şubat ayında Sayın Cumhurbaşkanımız ile birlikte; Dışişleri, Ekonomi, Kültür ve Turizm, Çevre ve Şehircilik, Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanları ile Meksika’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirmiştir.
Bu ziyaret sırasında duyurulan, TİKA’nın Mexico City’de Program Koordinasyon Ofisi açma kararı uyarınca, söz konusu ofis 2015 yılında faaliyete geçmiştir. Meksika, Latin Amerika’daki üçüncü büyük ticaret ortağımız olup, 2004 yılında 270 milyon dolar olan iki ülke arasındaki ticaret hacmi, 2015 yılında yaklaşık 1,3 milyar dolara ulaşmıştır.
2015 yılında ihracat %10 artış göstererek 311 milyon dolardan, 344 milyon dolara, ithalat ise 860 milyon dolardan, 944 milyon dolar seviyesine çıkmıştır. Böylece 2015 yılında ülkemiz aleyhindeki dış ticaret açığı bir önceki yıla oranla %18 azalmıştır. 2013 yılının Aralık ayında iki ülke arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması imzalanmıştır.
Türkiye’nin Meksika’ya ihracat yaptığı ürünler:
-Kara taşıtları aksamı -Mücevherat -Demir çelik çubuklar
-Tütün
-İçten yanmalı motorların aksamı
-Karoseri
-Şaftlama presleri
-Kauçuk lastik
-Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar -Çinko cevherleri -İşlenmemiş tütün -Fındık -Kuru kayısı -Konserve edilmiş sert kabuklu meyveler -Çikolatalı mamuller -Baharat karışımları -Bisküvi ve gofretler -Zeytinyağı
Türkiye’nin Meksika’dan İthal ettiği ürünler:
-Otomobil
-Petrokimya ürünleri
-Cerrahi, veterinerinerlik, dişçilik aletleri -Titanyum boya pigmenti -Propilen -Suni lif demetleri
-Elektrik devreleri -Alkollü içecekler (tekila,bira,votka,likör) -Buğday
-Nohut
-Balık unu -Sebze tohumları -Canlı sığır
Meksika’ya Seyahat Edecek Türk Vatandaşlarının Dikkatine
Meksika’nın vize uyguladığı vatandaşlarımıza 2010 yılında getirdiği kolaylıkları, söz konusu yeni rejimleri özetlemek gerekirse;
• 2010 yılından itibaren vatandaşlarımızın vize işlemleri beş gün içerisinde sonuçlandırmaya başlamıştır.
• Geçerli ABD vizesi hamili Türk vatandaşları ile ABD, Japonya, İngiltere, Kanada ve Schengen bölgesinde daimi ikamet izni bulunan Türk vatandaşları vize almadan Meksika’ya girerek 6 aya kadar Meksika’da kalabilmektedir.
