Brezilyalı Çimento devi Votorantim Cimentos, 5 kıtada faaliyet gösteren bir şirket. 2013 yılında Türkiye pazarına girdi.
Röportajımıza kendinizden, profesyonel özgeçmişinizden bahsederek başlayabilir miyiz?
1978 Ankara doğumluyum. Evliyim, Deniz ve İpek adında ikiz çocuklarım var. 2000 yılında Hacettepe Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümünden mezun oldum. Öğrencilik yıllarında su arıtma cihazı satışı, Güven Park’ta işportacılık gibi kısa süreli ama çok kıymetli tecrübelerim oldu. Özel ders verdim. Mezun olduktan sonra kısa süreli futbol hakemliği ve kimya öğretmenliği yaptım. Ardından 2002 yılında Yibitaş Lafarge Sivas Çimento fabrikasında Kalite Mühendisi olarak çalışmaya başladım.
Sivas fabrikasında 3 ay gibi kısa bir süre çalıştıktan sonra aynı şirketin hissedar olduğu Yozgat Çimento fabrikasına Laboratuvar Mühendisi olarak atandım. Bir yıl Kalite Mühendisliği’nin ardından aynı fabrikada Proses Mühendisi olarak çalışmaya başladım. Bu süre içerisinde Lafarge Çimento Profesyonelleri Yetiştirme Programına katıldım. Yine yaklaşık bir yıl Proses Mühendisi olarak çalıştıktan sonra Lafarge Viyana Teknik Merkezinde görevlendirilmek üzere Kalite Mühendisi Yetiştirme Programına dahil edildim. Böylelikle Kalite Mühendisi olarak yaklaşık 1,5 yıl daha çalıştım. Ancak benim gönlüm Proses Mühendisliğinde kalmıştı.
Yozgat fabrikasında karşıma çıkan bir fırsat ile yeniden 2005 yılında Proses Geliştirme Şefi olarak atandım. 2007 yılında Yibitaş Lafarge tüm hisselerini Portekiz merkezli bir şirket olan Cimpor’a devretti. 2007 yılında ODTÜ’de Çimento Mühendisliği Master’ına başladım ve o senenin yarısını 2 gün şirketin Ankara’da bulunan merkez ofisinde, kalan 3 günü de Yozgat fabrikasında geçirdim.
2008 yılından itibaren şirketin Ankara Merkez ofisinde Grup Proses Sorumlusu olarak görevimi sürdürdüm. Aynı yıl içinde Hindistan’da kısa süreli bir görevde bulundum. Ardından 2009 yılında Hasanoğlan fabrikasında Grup Proses Geliştirme Müdürü olarak görev yapmaya başladım. 2012-2014 yılları arasında aynı fabrikada Üretim Müdürü olarak çalıştım. Bu arada 2013 yılının başında şirket el değiştirdi ve bizim fabrikalarımız Votorantim Cimentos’a devroldu. 2014 yılında aynı şirket bünyesinde bulunan Yozgat Çimento fabrikasına Genel Müdür olarak transfer oldum ve 2016 Ağustos ayına kadar bu görevi yaptıktan sonra tekrar Hasanoğlan Çimento fabrikasına Genel Müdür olarak döndüm.
Halen bu görevi sürdürmekteyim. Bu süreçte gerek TÇMB’de, gerek yurt içinde, gerekse yurt dışında çeşitli Proses ve Kalite konularında eğitici olarak görev aldım. 2010 yılından 2014 yılına kadar TÇMB Enerji Komitesi üyesi, 2014-2016 yılları arasında Enerji Komitesi Başkanı, 2016’dan bu yana da Proses Komitesi başkanlığı görevlerinde bulundum. Bu komitelerde tüm üye arkadaşlarımızla sektöre çeşitli şekillerde katkı vermeye çalıştık. Benim çok önemsediğim çalışmalardan bir tanesini de bitirdik ve yakında tüm sektörle paylaşacağız.
Bilindiği gibi tüm fabrikalarımızda 4 yılda bir enerji tüketim etüdü yapılması gerekmekte. Bu ihtiyacı fabrikaların kendi içerisinde karşılayabilmesi için Proses Komitesi olarak, Proses Ölçüm Cihaz ve Yöntemlerini de içerisine alan bir Fırın Termal Etüt Kılavuzu hazırladık. Kasım ayı sonunda tüm sektörden katılımcılarla bu kılavuzda yer alan konulardan oluşan çimento fırınlarında etüt eğitimi verdik. 50 kişi civarında katılımcı vardı, büyük ilgi gören bir eğitim oldu. Geri bildirimler de çok mutlu edici, sanıyorum amacımıza ulaştık. Ben emeği geçen tüm proses komitesi üyelerine de buradan bir kez daha teşekkür etmek isterim, hepsinin emeklerine sağlık.
Votorantim Cimentos olarak değerlerinizden ve inançlarınızdan bahseder misiniz ?
Votorantim Grubu olarak değerlerimizi 5 ana başlık altında topladık. Bunlar “sağlamlık, etik, saygı, girişimcilik ve birlik”. Bunlarla anlatmak istediğimiz kısaca şu şekilde. Sürdürülebilir büyüme sağlamak ve değer yaratmak, her zaman sorumluluk ve şeffaflık ilkeleriyle hareket etmek, insanlara saygı duymak, yenilik ve yatırım yapma cesareti taşımak ve takım bilinci ile bütün olarak hareket etmek.
Yetenekleri geliştirmek inançlarımızdan birincisi, insanlara güveniyoruz ve insanların gelişimine yatırım yapıp, bu konuda zaman harcıyoruz. Bununla birlikte liyakata inanıyoruz. Her insanın katkı ve başarılarına göre adil bir şekilde değerlendirilmeyi hak ettiğine inanıyoruz. Her zaman daha iyisini yapabileceğimize, yani mükemmelliğe inanıyoruz. Büyük resmi kaçırmadan amaca uygun konulara yönelerek sonuç odaklı olmaya inanıyoruz. Herkesin kendini ifade edebildiği, farklı fikirlerin ortaya konulabildiği açık iletişime inanıyoruz.
Ayrıca başarılarımızın samimi ilişkiler, ortak değerler ve kazan kazan ilişkisine dayalı takım çalışmasının bir sonucu olduğuna yani birlik ve bağlılığa inanıyoruz. Son olarak da sorumluluk alan, tutkuyla çalışan, örnek yaratan çalışmalarıyla liderlik eden, başarıyı kutlayan ve hataları yeni öğretilere dönüştüren, sahiplenme duygusu olan çalışana inanıyoruz.
Bu değer ve inançlarımızın tüm çalışanlar tarafından benimsenmesi için de her yıl periyodik olarak farklı ortamlarda bu konuları tüm çalışanlarımızla paylaşıyoruz. Ülke CEO’muz RoadShow adını verdiği etkinlikte her yıl bütün fabrikaları dolaşarak tüm çalışanlarla sohbet eder. Birlikte akşam yemekleri yer ve bizzat çalışanlara değerlerimizi ve inançlarımızı açıklayarak anlatır.
Votorantim Hasanoğlan fabrikanızın kapasitesi hakkında bilgi alabilir miyiz?
Votorantim Hasanoğlan Çimento fabrikası, 1992 yılında öğütme tesisi olarak kurulmuş. 2007 yılında ikinci bir değirmen, 2009 yılında da fırın hattı açılmış. Fırın hattının kapasitesi yaklaşık olarak 1 milyon ton/yıl’dır. Çimento öğütme kapasitesi ise yaklaşık olarak 1,3 milyon ton/yıldır.
Hangi ülkelere ihracat yapıyorsunuz?
Geçmişte kısa bir süre Samsun üzerinden Rusya’ya ihracatımız olmuştu ancak şu anda ihracat yapmıyoruz. Konum olarak da çok ihracata yönelik bir fabrika değiliz, iç pazara yönelik çalışıyoruz.
Kaç kişiye istihdam sağlanıyor?
Toplam 119 kadrolu çalışanımız var. Bu rakama satış ekibimiz de dahildir. Buna ilave olarak yaklaşık 40 civarında fabrikamızda çalışan sürekli taşeron personelimiz var. Yani sürekli olarak 160 kişiye istihdam sağlıyoruz diyebiliriz.
Alternatif enerji kaynakları ve geri dönüşüm konusunda yaptığınız çalışmalarla ilgili bilgi verir misiniz? Son zamanda bununla ilgili ne gibi yatırımlarınız oldu? Yakın zamanda planlanan yatırımlar var mı?
Alternatif enerji kaynakları ile ilgili yoğun olarak 2010 yılında çalışmaya başladık. İlk olarak Yozgat fabrikamızda tüm lastik besleme sistemi yaptık ve lisans alarak alternatif enerji kaynaklarını kullanmaya başladık. O dönem çok güzel kaynaklarda bulduk ve alternatif yakıt kabulüne başladık. Yozgat fabrikamızda alternatif hammadde ve yakıt kullanmaya devam ediyoruz.
Hasanoğlan’da ise uzun süredir alternatif hammadde olarak beton atıkları, doğalgaz çevrim santrali çamuru gibi malzemeler kullanıyoruz. Alternatif yakıt kullanabilmek içinde 2018 yılında tamamlamayı planladığımız bir projemiz var. Projede kalsinatör yanma odasından alternatif yakıt besleyecek şekilde depolama ve besleme sistemi kuruyoruz. Ekipman ihalesini tamamladık, şimdi mühendislik çalışmaları devam ediyor. Ardından da inşaat ve montaj işlerine devam edeceğiz.
Bu konuda Türkiye Çimento Sektörü olarak hala almamız gereken çok yol var. Şu anda Türkiye ortalama alternatif yakıt oranımız kalorifik bazda yüzde 4’ün altında, tekil olarak yüzde 30-35’e ulaşan fabrikalarımız var, ancak sayıları çok az. Çimento klinker prosesleri atıkların bertarafı için çok uygun bir proses, ancak atıkların toplanması, bertaraf edilmesi konularında ilgili üreticilerin ve belediyelerin motive ve teşvik edilmesi gerekiyor.
Otomasyon sistemlerinin üretim sisteminizdeki önemi nedir?
Otomasyon sistemleri artık üretim sistemlerimizin ayrılmaz parçası oldu. Analog göstergelerden oluşan kontrol panolarının yerini bilgisayar ekranlarından tek bir merkezden fabrikanın işletildiği merkezi kontrol odaları aldı. Hatta artık prosesi de bizim verdiğimiz hedeflere göre çalıştıran expert sistemler var. Bizim fabrikamızda da farin değirmeni, kömür değirmeni ve fırın prosesini expert sistemler kontrol ediyor.
Operatörlerimiz sadece sistemi takip edip anormal bir durum gelişirse müdahale ediyorlar. Bu expert sistemlerin kullanım oranı bizim fabrikamızda yüzde 90’ın üzerinde. Çimento prosesinde en önemli faktörlerin başında düzenlilik gelmektedir. Hem girdilerde düzenlilik hem de operasyonda düzenlilik gerekmektedir. Otomasyon sis- temleri düzenlilik konusuna çok büyük katkı koyan, hem girdilerin düzenliliğinin kontrolünde hem de operasyonel düzenliliğin arttırılmasında büyük rol oynamaktadır.
Fabrikanızda kullanılan ekipmanlarla ilgili bilgi verir misiniz?
Fabrikamızda kullanılan ekipmanların hemen hemen hepsi kendi alanında ön sıralarda gelen markalardan seçilmiş ekipmanlardır. Fırınımız ön kalsinatörlü, yanma odalı, 5 kademeli ön ısıtıcısı olan bir fırın. 50 metre uzunluğunda ve 4,2 m çapında bir fırın. Günlük olarak yaklaşık 2850 ton klinker üretebiliyoruz. Farin değirmenimiz ve kömür değirmenimiz dik değirmen ve sırasıyla fiili kapasiteleri 200 ton/h ve 15 t/h civarında.
İki tane önünde roller pres olan bilyalı çimento değirmenimiz var ve onların da ürün tipine bağlı olarak yaklaşık 120 t/h ve 50 t/h kapasiteleri var. Hasanoğlan bir Greenfield projesi. Tüm ekipmanlarımız kapalı binalarda veya kapalı galerilerde bulunmaktadır. Tüm nakil hatları da dahil olmak üzere yaklaşık 80 adet tozsuzlaştırma filtremiz var.
Çimento ve çevre ilişkisi hakkında neler söylersiniz? Yaptığınız çalışmalardan bahseder misiniz?
Çimento sektörünün Çevresel Sürdürülebilirlik konusunda da öncü bir sektör olduğunu düşünüyorum. Artık çimento sektörü online emisyon takip sistemlerinin kullanıldığı, karbon envanterini çıkarmak için 2 yıldır sera gazı doğrulama prosesinin uygulandığı, ihtiyaç olan fabrikalarda NOx indirgeme sistemlerinin kurulduğu, yüzey sularının yönetildiği bir sektördür.
2020 yılı sonrası için karbon ticareti ile ilgili hazırlıklar devam ediyor. Çimento sektörünün sera gazları konusundaki çalışmaları hızlı bir şekilde sürüyor. Fabrikamız daha önce de bahsettiğim gibi Greenfield bir fabrika, açıkta tek bir nakil hattımız dahi yok. Online emisyon sistemimiz çalışmakta, 2015 ve 2016 yıllarının sera gazı doğrulamaları başarıyla tamamlandı. En son 2017 yılı içinde SNCR NOx emisyonu indirgeme sistemimizi de devreye aldık.
Fabrika bünyesinde yaptığınız AR-GE çalışmalarınızdan bahseder misiniz ?
Bu belki de çimento sektörünün geliştirmesi gereken bir konu. Çimento sektöründe yapılan Ar-Ge çalışması yeni bir ürün dizayn etmek, farklı katkı kullanımlarını optimize etmek ya da doğru kimyasal katkıyı bulabilmek için yapılan çalışmalardan oluşmaktadır .
Yeni bir inovasyon, buluş çok sık karşılaştığımız bir konu değil. Votorantim Cimentos olarak bizim bünyemizde de bir Ürün Yönetim Takımı’mız var ve Ar-Ge çalışmalarını bu takım koordine ediyor. Hasanoğlan fabrikası olarak en son 2017 yılında kalsiyum florür ile klinker üretimi denemelerini yaptık ve çok olumlu sonuçlar aldık. Ayrıca yine 2017 yılı içerisinde yeni bir ürün dizayn ederek Temmuz 2017’de pazara sunduk.
Bunlara ilave olarak bu sene liderliğini Hasanoğlan Kalite Geliştirme Birimi’nin yürüttüğü bir kimyasal katkı optimizasyon çalışmamız var. Onun da sonuna geldik sayılır. Sivas’ta yeni klinker hattının devreye alınması ile tüm fabrikalarımızda kullanılan klinker kaynakları değişmiş oldu. O nedenle bu yeni klinker karışımlarına göre en uygun kimyasal katkıyı belirlemek için 4-5 tedarikçi ile laboratuvar ve endüstriyel denemeler ve testler yapıyoruz. Sanıyorum 2018 yılı başında en uygun katkıyı belirleyip kullanmaya başlamış olacağız.
İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda temel aldığınız ilkeler nelerdir ?
Tüm iş kazalarının önlenebilir olduğuna inanıyor ve sıfır iş kazasını hedefliyoruz. Bunun içinde her yıl farklı bir tema ile tüm Votorantim Grubu’nu kapsayan kampanyalar yapıyoruz. Burada iş sağlığı ve güvenliği konusunda bir üst seviyeye çıkmayı hedefliyoruz. Bu kampanyalardan bazılarını “7 Hayat Kurtarıcı Kurallar”, “Güvenlik Benimle Başlar”, “Kendine İyi Bak” gibi temalarla yürüttük.
İş sağlığı ve güvenliği konusunda bir üst seviyeye çıkabilmek için oda eğitimleri, iş başı eğitimler, toolbox eğitimleri, iş öncesi risk analizinin yapıldığı 4 adım uygulaması, günlük güvenlik sohbetleri, İSG’liği, ayın çalışanı, yılın çalışanı, davranış odaklı saha sohbetleri, İSG takvimleri gibi bir çok uygulamamız bulunmakta.
Bu uygulamalara dikkat ederseniz hepsi davranış değişikliği yaratarak farkındalığı ve algıyı yükselterek bir kültür oluşturmak ve varolan bu kültürü daha kalıcı hale getirmeye yönelik uygulamalardır. Çünkü biz iş sağlığı ve güvenliğinin iki ayağı olduğuna inanıyoruz. Bunlar “Güvenli Ortam” ve “Güvenli Davranış”.
Güvenli ortamı oluşturmak biraz daha basit ve kolay oluşturulabilecek bir konu. Asıl kazaların önüne geçebilmek için güvenli davranışın oturmasını sağlamak gerektiğine inanıyoruz. Fiziksel ortamlarımızı da iyileştirmek için risk avı, risk bildirimi, ünite risk analizleri gibi araçlarla gelen verileri de kullanarak Kilitleme Etiketleme, Yüksekte Çalışma İş İzni, Ateşli İşler İş izni gibi iş izin sistemlerini uyguluyoruz.
Ayrıca sistemlerimizde inertizasyon sistemi, patlama kapakları ve ICV vb. alt yapıları da kurarak fiziksel güvenlik seviyemizi arttırıyoruz. Ortaya çıkacak ihtiyaçların giderilmesi ve gerek Güvenli Ortamı, Gerekse de Güvenli Davranışı daha da ileriye götürmek için hem OPEX’e hem de CAPEX’e belirli bütçeler ayırıyoruz.
Ülkemizin şu an içinde bulunduğu durum 2017 için koyduğunuz hedefleri etkiledi mi? 2018 için öngörüleriniz nedir?
Bu sene hedeflerimizin üzerinde satış rakamları gerçekleştirdik. Rekorlar kırdığımız bir yıl oldu. Ancak maliyetlerimiz olumsuz etkilendi. Özellikle çimento maliyetlerinin büyük bir bölümünü oluşturan yakıt maliyeti çok yükseldi. Biz yakıt olarak petrokok kullanıyoruz ve petrokok fiyatları da petrol fiyatlarına paralel arttı. 2018 yılı için ise satış miktarımızı bu seneye kıyasla daha yüksek bütçeledik, içerisinde olduğumuz atmosfer böyle devam etse bile bu hedefin tutturulabileceğini düşünüyoruz.
Votorantim Cimentos toplumsal destekleri ile ön planda. Bu konuda fabrikanızın yaptığı çalışmalarla ilgili bilgi verir misiniz?
Evet Votorantim Grubu olarak sosyal sorumluluğumuzu yerine getirmeye ve etkileşimde olduğumuz etrafımızdaki paydaşlarımıza fayda sağlamaya çalışıyoruz. Eğitime, spora, kültürel faaliyetlere katkılarımız oluyor. Kendi çalışanlarımız ve aileleri ile iftar yemekleri, piknikler yapıyoruz. Tüm fabrikalarımızın yakınında kendi ismimizle okullarımız var. Bu yıl da Votorantim Cimentos Türkiye olarak Sivas’ta yeni bir okul yaptırıyoruz.